Marvel Cinematic Universe (Kinowe Uniwersum Marvela) - franczyza obejmująca głównie filmy o superbohaterach produkcji Marvel Studios, które zaś oparte są na komiksach Marvel Comics. Pomiędzy produkcjami zrzeszonymi w Filmowym Uniwersum Marvela stosowane są częste crossovery, a także wspólne wątki i członkowie obsady.
Historia uniwersum filmowego[]
Pierwszym filmem osadzonym w MCU był Iron Man z 2008 roku, rozpoczynający pierwszą fazę, której zwieńczeniem był film Avengers (2012). Faza druga rozpoczęła się filmem Iron Man 3 (2013), a zakończyła Ant-Manem (2015), z kolei faza trzecia rozpoczęła się w 2016 roku filmem Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów, a zakończyła się w 2019 roku filmem Spider-Man: Daleko od domu. Trzy pierwsze fazy filmów tworzą Infinity Sagę, której celem było przedstawienie bohaterów oraz opowiedzenie historii Kamieni Nieskończoności. Szczególne miejsce pośród filmów z Infinity Sagi zajmują 'Avengers: Wojna bez granic i Avengers: Koniec gry, ponieważ podsumowują wszystkie wydane wcześniej filmy.
Oprócz filmów kinowych, do MCU należą również filmy krótkometrażowe. Pierwszy takim film został dołączony do Thora na Blu-rayu i otworzył serię Marvel One-Shots. Po wydaniu filmu Thor: Mroczny świat zawieszono produkcję serii One-Shots. Seria zostanie wznowiona wraz z płytowym wydaniem Spider-Man: Daleko od domu.
W roku 2013 uniwersum poszerzyło się o pierwszy serial, Agenci T.A.R.C.Z.Y.. Odtąd kolejne seriale zaczęły pojawiać się na kanałach ABC i Freeform oraz na platformach Netflix, Hulu i Disney+.
Z czasem do franczyzy dołączyły także seriale internetowe, gry wideo, komiksy i różnego rodzaju książki. Należy pamiętać, że nie wszystkie produkcje należące do franczyzy są kanoniczne, czyli należące do uniwersum. Szczególnie niespójne z innymi produkcjami są gry.
Marvel Cinematic Universe jest najbardziej dochodową franczyzą filmową na świecie, wyprzedzając m.in. Harry’ego Pottera, Gwiezdne wojny, Jamesa Bonda i produkcje osadzone w Śródziemiu. Stała się również inspiracją dla innych studiów wydających filmy z bohaterami komiksowymi do stworzenia podobnych wspólnych uniwersów.
Filmy[]
Saga Nieskończoności[]
Faza I[]
Faza II[]
- Iron Man III
- Thor: Mroczny Świat
- Kapitan Ameryka: Zimowy Zołnierz
- Strażnicy Galaktyki
- Avengers: Czas Ultrona
- Ant-Man
Faza III[]
- Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów
- Doctor Strange
- Strażnicy Galaktyki 2
- Spider-Man: Homecoming
- Thor: Ragnarok
- Czarna Pantera
- Avengers: Wojna bez granic
- Ant-Man i Osa
- Kapitan Marvel
- Avengers: Koniec gry
- Spider-Man: Daleko od domu
Saga Multiwersum[]
Faza IV[]
- Czarna Wdowa
- Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni
- Eternals
- Spider-Man: Bez drogi do domu
- Doctor Strange w multiwersum obłędu
- Thor: Miłość i grom
- Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu
Faza V[]
- Ant-Man i Osa: Kwantomania
- Strażnicy Galaktyki vol. 3
- The Marvels
- Deadpool i Wolverine
- Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat (2025) (niewydany)
- Thunderbolts* (2025) (niewydany)
Faza VI[]
- The Fantastic Four: First Steps (2025) (niewydany)
- Blade (2025) (niewydany)
- Avengers: Doomsday (2026) (niewydany)
- Avengers: Secret Wars (2027) (niewydany)
Filmy krótkometrażowe[]
- Konsultant
- Ciekawa rzecz spotkała nas przy młocie Thora
- Przedmiot 47
- Agent Carter
- Niech żyje król
Seriale[]
Seriale ABC[]
Seriale Netflix[]
Seriale Hulu[]
Seriale Freeform[]
- Cloak & Dagger
Seriale Disney+[]
Faza IV[]
- WandaVision
- The Falcon and the Winter Soldier
- Loki (Sezon 1)
- What If...? (Sezon 1)
- Hawkeye
- Moon Knight
- Ms. Marvel
- Ja jestem Groot
- She-Hulk
Faza V[]
- Tajna Inwazja
- Loki (Sezon 2)
- What If...? (Sezon 2)
- Echo (2024)
- To zawsze Agatha (serial) (2024)
- Spider-Man: przyjazny pająk z sąsiedztwa
- Daredevil: Born Again (2025) (niewydany)
- Iron Heart (2025) (niewydany)
Faza VI[]
- Eyes of Wakanda (2025) (niewydany)
- Marvel Zombies (2025) (niewydany)
- Wonder Man (2025) (niewydany)
Wszystkie produkcje MCU[]
Saga Nieskończoności[]
Faza I[]
Faza II[]
- Iron Man III
- Thor: Mroczny Świat
- Kapitan Ameryka: Zimowy Zołnierz
- Strażnicy Galaktyki
- Avengers: Czas Ultrona
- Ant-Man
Faza III[]
- Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów
- Doctor Strange
- Strażnicy Galaktyki 2
- Spider-Man: Homecoming
- Thor: Ragnarok
- Czarna Pantera
- Avengers: Wojna bez granic
- Ant-Man i Osa
- Kapitan Marvel
- Avengers: Koniec gry
- Spider-Man: Daleko od domu
Faza Multiwersum[]
Faza IV[]
- WandaVision
- The Falcon and the Winter Soldier
- Loki (Sezon 1)
- Czarna Wdowa (film)
- A gdyby...? (sezon 1)
- Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni
- Eternals
- Hawkeye (serial)
- Spider-Man: Bez drogi do domu
- Moon Knight (serial)
- Doktor Strange w multiwersum obłędu
- Ms. Marvel (serial)
- Thor: Miłość i grom
- Ja jestem Groot
- She-Hulk
- Wilkołak Nocą (serial)
- Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu
- Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta
Faza V[]
- Ant-Man i Osa: Kwantomania
- Strażnicy Galaktyki vol. 3
- Tajna Inwazja
- Ja jestem Groot (sezon 2)
- Loki (serial) (sezon 2)
- The Marvels
- A gdyby...? (sezon 2)
- Echo (serial)
- Deadpool i Wolverine
- To zawsze Agatha (serial)
- A gdyby...? (sezon 3)
- Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat
- Daredevil: Born Again
- Thunderbolts* (film)